Łańcuch dostaw. Przykład: branża farmaceutyczna
Skonfigurowany łańcuch dostaw może stanowić wzór do naśladowania w bardzo niewielu branżach. Jedną z nich jest branża farmaceutyczna. Jej restrykcje wymuszają precyzyjne planowanie popytu, jak i odpowiednie magazynowanie produktów czy specjalistyczny transport wyrobów gotowych, a także dostarczanie poszczególnych składników do produkcji.
Bardzo ważny jest także sam fakt dopuszczenia gotowego wyrobu do obrotu na danym rynku zbytu w zależności od obowiązujących norm prawnych i w konsekwencji – jego dystrybucja. Wieloletnia praca nad sformułowaniem standardów funkcjonowania oraz współpracy między podmiotami w branży farmaceutycznej zaowocowała konkretnymi rozwiązaniami.
Pandemia COVID-19, a przede wszystkim dopuszczone do masowego stosowania szczepionki koncernów BioNTech & Pfizer, Moderna oraz AstraZeneca, uwypukliły zagadnienie tzw. zimnych łańcuchów dostaw.
Zimny łańcuch dostaw
„Tradycyjnie” branża farmaceutyczna rozumie przez zimny łańcuch dostaw transport leków, szczepionek (czy suplementów diety) w temperaturze wahającej się w granicach od +2ºC do +8 ºC. W przypadku szczepionki na COVID-19 wymagana temperatura dla preparatu AstraZeneca jest zgodna z powyższymi wskazaniami, natomiast spada do -20ºC dla preparatu Moderny oraz do -70ºC dla preparatu BioNTech & Pfizer.
Wymaga to innowacji transportowo-dystrybucyjnych, takich jak m.in. wykorzystanie specjalnych kontenerów transportowych wielkości walizki wypełnionych suchym lodem, utrzymującym wymaganą temperaturę przewozu. Jego zastosowanie zapewnia właściwe warunki przewozu szczepionki nawet przez dziesięć dni od momentu załadunku.
W celu eliminacji marnotrawstwa w zimnym łańcuchu dostaw szczepionek zaadaptowano elastyczny system just-in-time, który umożliwia precyzyjne zaplanowanie dostaw do odbiorców końcowych. W rezultacie dostawa przy wykorzystaniu transportu lotniczego i drogowego zajmuje jedynie do trzech dni w ujęciu globalnym.
A to nie wszystko, bowiem szczepionki muszą zostać zabezpieczone pod względem transportu i dystrybucji, kontroli temperatury oraz monitorowania ich stanu i lokalizacji – stąd też wynika konieczność wdrożenia czujników temperatury oraz wykorzystanie technologii GPS.
Konieczne jest także zapewnienie wsparcia organizacyjnego poprzez wdrożenie przepisów i procedur, które umożliwiają przyspieszenie realizacji dostaw. Dotyczą one nie tylko zwolnienia kierowców z obowiązku odbywania kwarantanny czy nadania statusu priorytetu dla dystrybucji szczepionek do właściwych miejsc odbioru. Globalny charakter pandemii, a przez to zgłaszany w całym świecie popyt na szczepionkę na COVID-19, determinuje ponadnarodowe działania, których celem jest synchronizacja i koordynacja dostaw do poszczególnych punktów szczepień, a jeszcze wcześniej – organizacja ich dystrybucji do każdego z państw.
Jak to działa?
Jest luty 2021 roku. Mamy środek zimy, mniej lub bardziej groźnej, a chwilami nawet pięknie śnieżnej. Jednocześnie obserwujemy najsłynniejszy w historii zimny łańcuch dostaw szczepionek (co prawda określenie zimny dotyczy warunków temperaturowych przewozu, a nie otoczenia).
Łańcuch dostaw szczepionek
- Zaplanowane dostawy odbywają się wzdłuż predefiniowanych szlaków transportowych.
- Firmy transportowe dostarczają ładunki szczepionek drogą powietrzną do głównych hubów zlokalizowanych w poszczególnych regionach świata (w Europie to Karlsruhe w Niemczech).
- Następnie są one dostarczane drogą lądową do konkretnych państwowych instytucji (w Polsce do Agencji Rezerw Materiałowych) i dalej do punktów szczepień.
Z tego łańcucha działań wynika też między innymi międzynarodowe planowanie dystrybucji szczepionek na COVID-19 umożliwiające równy dostęp do preparatów obu koncernów dla mieszkańców wielu krajów świata.
Sam koncern BioNTech & Pfizer planuje dostarczyć 1,3 mld szczepionek do końca bieżącego roku, zaś koncern AstraZeneca 3 mld.
Liczba ludności świata wkrótce osiągnie 8 mld.
Czy obserwacja zimnego łańcucha dostaw szczepionki na COVID-19 będzie nam towarzyszyła przez następne lata? Z pewnością ten mechanizm dostaw może przyspieszyć wyjście gospodarki globalnej z trwającego kryzysu pandemiczno-ekonomicznego.
Źródła:
https://www.pfizer.com/products/coronavirus/manufacturing-and-distribution
https://www.astrazeneca.com/content/astraz/media-centre/press-releases/2020/azd1222hlr.html
dr Jakub Marcinkowski
Logistyk z zamiłowania, ekonomista z wykształcenia. Od początku swojej kariery naukowej związany z Katedrą Zarządzania Strategicznego i Logistyki w naszej uczelni. Autor wielu publikacji, w których przybliża funkcjonowanie logistyki w działalności pozabiznesowej. Współopiekun Naukowego Koła Logistycznego LOGRiT w jeleniogórskiej Filii uczelni. Wielbiciel przyrody i zwierząt, górołaz i szczęśliwy posiadacz husky’ego, który towarzyszy mu w każdej górskiej wędrówce.
