Wystąpienie prezesa NBP Adama Glapińskiego z 15 stycznia 2021 roku wywołało niemało emocji. Źródłem ekscytacji była między innymi informacja o planach wprowadzenia w naszym kraju do obiegu banknotu o nominale… 1000 zł.
Poprzedni nowy banknot – o nominale 500 zł – wprowadzony został do obiegu w lutym 2017 roku. Pierwsze oficjalne zapowiedzi dotyczące jego emisji pojawiły się w czerwcu 2015 roku, zaś sam banknot zaprezentowany został rok później1.
Czytaj: NBP pokazał banknot 500 zł
Prezes NBP przekonywał sceptyków, bronił decyzji o wprowadzeniu banknotu 500 zł sprzed trzech lat2. Tłumaczył: „Musi być zawsze jakiś magazyn, w którym rezerwy pieniędzy są trzymane. Bank centralny ma ograniczone możliwości ich składowania, nie możemy trzymać wszystkich rezerw w pięciozłotówkach” . Przyznał także, że nowy banknot nie spotkał się z pozytywnym odbiorem u wszystkich uczestników rynku. Jak stwierdził: „Nie wszystkim się chciało przestawić bankomaty, nie wszystkim chciało się przyjmować pięćsetki, gdy był run na wypłatę gotówki”.
„Nominał ten cieszył się popularnością w 2020 roku, kiedy po wybuchu pandemii i w obawie przed kryzysem w Polsce wzrósł popyt na gotówkę. Łącznie od lutego 2017 do końca ubiegłego roku wprowadzono do obiegu 46,5 mln takich banknotów, z czego prawie 20 mln tylko w okresie marzec-grudzień 2020” – komentował portal Money.pl.
Czy nie istnieje obawa, że banknot 1000 zł stanie się symbolem… inflacji?
„Narodowy Bank Polski jeszcze nie pracuje nad banknotem o nominale 1000 zł, ale jego pojawienie się w obiegu to kwestia kilku lat” – wynikało ze słów Krzysztofa Kowalczyka, zastępcy Departamentu Emisyjno-Skarbcowego NBP.
Takie słowa wybrzmiały w styczniu 2021 roku.
Dwa miesiące później projekt nabrał już wyraźnych kolorów.
„Na banknot 1000 zł będę proponował kobietę” – zadeklarował prezes NBP w połowie marca3.
Czytaj: Glapiński: Banknot o nominale 1000 zł zostanie wprowadzony
Banknot 100 zł może pojawić się w 2025 lub 2026 roku
Parytetowa Jadwiga?
„Mamy obecnie serię banknotów „Władcy polscy” i z pewnością trzeba by poszukiwać postaci godnej do uhonorowania wśród tej grupy, aby nie złamać pewnej logiki serii. Jesteśmy przyzwyczajeni w Polsce, że na banknotach są znane postaci, ale nie wszędzie tak jest” – stwierdził prezes Glapińśki, przywołując przykłady strefy euro (architektura) czy krajów afrykańskich (zwierzęta, owoce).
O to, kto powinien znaleźć się na banknocie o nominale 1000 zł, spytał swoich czytelników w 2017 roku Bankier.pl. Przy założeniu kontynuacji serii „Władcy polscy”, większość głosów zdobył Józef Piłsudski.
Aż tu nagle…
„Ze względu na ducha czasów będę proponował królową, kobietę. Były wielkie królowe w historii, Polacy zawsze kobiety szanowali, traktowali je często nawet bardziej podmiotowo niż w innych krajach i kulturach” – powiedział prezes NBP, dodając, że „to jeszcze nie etap”, aby decydować o tym, jaki król znajdzie się na banknocie4.
Na pytanie, czy może to być Jadwiga Andegaweńska odpowiedział: „Trzeba się dobrze zastanowić. To wstępne plany, takiego banknotu dzisiaj nie ma. Gdy będzie, ogłosimy”.
Jest jednak duża szansa, że po raz pierwszy w historii z polskiego banknotu będzie na nas patrzeć kobieta.
Jadwiga. Królowa Polski
Jadwiga przyszła na świat 3 października 1373 roku, a zmarła 18 lipca 1399 roku w Krakowie; miała zaledwie dwadzieścia pięć lat.
Jej rodzicami byli węgierski król Ludwik Andegaweński i królowa Elżbieta Bośniacka. Jadwiga objęła tron 16 października 1384 roku. Została królową jako dziesięcioletnia dziewczynka. Jeszcze wcześniej, bo w 1378 roku, formalnie zaręczyła się z Wilhelmem z dynastii Habsburgów.
Młodziutka Jadwiga prawdziwie pokochała swojego narzeczonego. Nie wyszła jednak za niego za mąż, ponieważ ważniejsze od jej osobistego szczęścia okazało się dobro Polski. Z powodu napiętej sytuacji politycznej musiała zostać żoną Władysława Jagiełły, wielkiego księcia litewskiego.
14 sierpnia 1385 roku Jagiełło wystawił akt krewski, w którym zobowiązał się do zawarcia unii personalnej między Koroną a Litwą, poślubienia Jadwigi i chrystianizacji Litwy.
Zawarli związek małżeński 15 lutego 1386 roku. Jagiełło przyjął chrzest, co umożliwiło następnie zawarcie unii polsko-litewskiej.
Jadwiga Andegaweńska była jedyną kobietą zasiadającą na polskim tronie. Jej życie było bardzo krótkie, lecz zdążyła zrobić wiele dobrego dla Polski, m.in. dla polskiej nauki i kultury. Odnowiła Akademię Krakowską i z jej inicjatywy uruchomiono na niej studia teologiczne. Była także fundatorką licznych kościołów, klasztorów i szpitali.
Królowa Jadwiga zmarła w wieku 25 lat i została pochowana na Wawelu5.
Przypisy
1. https://www.bankier.pl/wiadomosc/NBP-pokazal-banknot-500-zl-7409523.html
2. https://www.money.pl/pieniadze/czas-na-banknot-1000-zl-prezes-nbp-odpowiada-6597568373570528a.html
3. https://www.bankier.pl/wiadomosc/Glapinski-Na-banknot-1000-zl-bede-proponowal-kobiete-8074097.html
4. j.w.
5. Na podstawie https://www.focus.pl/artykul/krolowa-jadwiga-zyciorys-polskiej-krolowej-z-czego-slynie-jadwiga-andegawenska
