Poważny problem

Jak podaje WHO, do 2025 roku ponad połowa światowej populacji będzie mieszkać na terenach dotkniętych niedostatkiem wody pitnej.

„Polska zalicza się do krajów o najuboższych zasobach wodnych w UE. W przeliczeniu na jednego mieszkańca naszego kraju przypada niemal trzy razy mniej wody niż w większości państw Europy. Mniejsze od nas zasoby wody mają tylko Czechy, Cypr, Dania i Malta. Szacuje się, że w latach o niższych sumach opadów nasz kraj ma do dyspozycji zaledwie 1100 m3 na osobę, gdzie próg tzw. stresu wodnego wynosi 1700 m3”, wskazuje prof. Małgorzata Pięta-Kanurska z katedry Ekonomii Ekologicznej Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu.

Błękitno-zielona infrastruktura

Miasta są sztucznym środowiskiem, w którym nie działa żaden naturalny ekosystem. Istnieje więc konieczność radykalnej zmiany w podejściu do kształtowania architektury i infrastruktury. Priorytetem muszą się stać rozwiązania sprzyjające ekologii.

Obecnie w miastach na całym świecie realizowane są strategie rozwoju zielonego, zrównoważonego i inteligentnego (smart sustainable city lub green smart city). W rozwoju zrównoważonym teraźniejsze potrzeby i aspiracje społeczeństw powinno się zaspokajać w taki sposób, aby nie pozbawiać przyszłych generacji możliwości zaspokajania ich potrzeb (Raport Brundtland 1987).

„Innymi słowy rozwój zrównoważony miasta to proces nastawiony na długookresowy cel, którym jest osiągnięcie zbalansowanego systemu społeczno-ekonomicznego, a środowisko naturalne traktowane jest ze szczególnym poszanowaniem. W tym kontekście smart city oznacza zarówno wprowadzanie rozwiązań technologicznych w celu podnoszenia jakości środowiska oraz życia mieszkańców miast, jak i tworzenie społeczności miejskich zaangażowanych w rozwój miasta i odpowiedzialnych ekologicznie”, tłumaczy prof. Pięta-Kanurska.

W celu łagodzenia zmiany klimatu, absorpcji dwutlenku węgla i poprawy jakości powietrza konieczne jest upowszechnianie „zielonej infrastruktury” i „zielonej architektury”. Zwiększają one powierzchnie biologicznie czynne oraz terenów zielonych w miastach i wykorzystują naturalne procesy, a także usługi ekosystemowe w gospodarowaniu wodą. Zieloną (niebiesko-zieloną) infrastrukturę tworzy sieć wodna i tereny zielone. Miejskie tereny zielone tworzą: lasy miejskie, parki, tereny otwarte, ogrody, a także drzewa oraz, co interesujące, zielone ściany budynków i dachy, na których rośnie zieleń. Niebieska część tej infrastruktury uwzględnia komponenty wodne, tworzą ją m.in. rzeki, mokradła, a także systemy małej retencji.

Dobre praktyki

W Wiedniu tereny zielone stanowią niemal 50% powierzchni miasta. Efektywne działania zmierzające do poprawy warunków życia w tym mieście, koncentrujące się na rozbudowywaniu zielono-niebieskiej infrastruktury, przyniosły temu miastu tytuł Zielonej Stolicy Europy. Miejskie ogrody ulokowane na dachach budynków spełniają szereg ekologicznych funkcji, np. redukują zanieczyszczenie smogiem i hałasem. Stanowią też formę naturalnej klimatyzacji – chronią przed nadmiarem ciepła, a także powodują zmniejszenie spływu wód deszczowych. Przekłada się to na znaczne ograniczenie konieczności odprowadzania wody deszczowej do kanalizacji. Jednocześnie są atrakcyjne wizualnie.

Doskonałym krajowym przykładem miejskiego ogrodu na dachu jest ogród utworzony na dachu Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie. Jest to jeden z największych i najpiękniejszych ogrodów dachowych w Europie.

Wrocław również podejmuje działania, których celem jest lepsze gospodarowanie wodą w mieście. Dzięki nim pod koniec października nasze miasto zostało wyróżnione podczas trzeciej edycji Międzynarodowego Kongresu „Miasto-Woda-Jakość Życia”, zajmując trzecie miejsce w rankingu Water City Index. Jest to jedyny w kraju ranking oceniający rozwój polskich miast pod względem efektywności wykorzystania zasobów wody. Więcej o nagrodzie dla Wrocławia przeczytasz na: Wrocław wyróżniony w rankingu Water City Index 2021 | Zielony Wrocław (www.wroclaw.pl)

Podejmuj działania

„Ważna jest świadomość ekologiczna i działanie. Każdy z nas może sprawdzić, jak wpływa na środowisko, tj. obliczyć swój ślad węglowy (www.carbonfootprint.com/calculator.aspx) i zweryfikować swoje nawyki. Steve Jobs podczas rozdania dyplomów na Uniwersytecie Stanforda w 2005 roku mówił studentom, że najcenniejszym zasobem w życiu człowieka jest czas. Warto dodać, że obecnie równie cenne są zasoby środowiskowe, a w szczególności czyste powietrze i woda, bez nich nie ma życia”, podsumowuje prof. Małgorzata Pięta-Kanurska

Polecamy lekturę:

Szóste wymieranie. Historia nienaturalna

Global Climate Report – August 2020 | State of the Climate.

Czy działania ekologiczne są ekonomiczne?

_________________________________________________________________________________

dr hab. Małgorzata Pięta-Kanurska – profesor nadzwyczajny z Katedry Ekonomii Ekologicznej Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu. Autorka książki, współautorka podręczników akademickich, licznych artykułów naukowych oraz dokumentów strategicznych w zakresie rozwoju miast i kształtowania się gospodarki cyfrowej.